नराम्रा मानिने १० कुरा
बाल्यावस्थादेखि नै केही कुरामा हाम्रो नकारात्मक धारणा बनेको पाइन्छ, जसका कारण हामी यिनबाट टाढा रहन्छौं तर
अनेकौं शोधअनुसार नराम्रा मानिएका केही कुरा स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक पनि हुन्छन्।
घिउ : स्वास्थ्यप्रति सजग आधुनिक मानिसहरू घिउलाई विष सरह मान्छन् र बोसो बढाउने तत्वको दर्जा दिएर त्यसलाई नकार्छन्। यसो गर्नु राम्रो होइन। आयुर्वेदमा घिउलाई अमृतको दर्जा दिइएको छ। घिउ मात्र फ्याट होइन। पानी निकालिएको बटर मिल्क भएकाले पचाउन सजिलो छ। यसबाहेक घिउमा एन्टी बीटा कोरोटिन र भिटामिन 'इ' पाइन्छ जसले शरीरलाई फ्री रेडिकल्ससित लड्ने शक्ति प्रदान गर्छ। घिउले मस्तिष्कको विकासमा सहायक भूमिका खेल्नुका साथै पेटको भ्युस लाइनिङलाई ठीक राख्छ। यसले एसिड एल्कालाइन्को सन्तुलन कायम गर्छ। यसको फाइदा तब मात्र प्राप्त हुन्छ जब यसलाई आगोमा पकाइँदैन त्यसकारण घिउलाई धूवाँ निस्कने गरी पकाउनु हुँदैन।
ब्याक्टेरिया : प्राय: ब्याक्टेरियालाई बिरामी र फोहोरसित जोडेर हेरिन्छ तर यो सोच पूर्णरूपले ठीक होइन। हालै गरिएको शोधबाट के सिद्ध भएको छ भने कतिपय ब्याक्टेरियाबाट स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ। वैज्ञानिकहरूका अनुसार प्रोबायोटिक र पि्रबायोटिक ब्याक्टेरियाको सेवनले कोलोन क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ। यसले व्यक्तिको इम्युनसिस्टम र पाचन प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ। केही शोधकर्ताका अनुसार ब्याक्टेरियायुक्त खाना सेवन गर्नाले मोटाबोलिक तथा इम्युनसम्बन्धी समस्या हुँदैन। एन्टिबायोटिक औषधि खाएपछि यसको सेवन गर्नाले डायरिया हुने खतरा कम हुन्छ।
कफी : सामान्यतया कफी स्वास्थ्यका लागि हानिकारक मानिन्छ। यस्तो सोच पनि पूर्णरूपमा सही होइन। वास्तवमा कफी हाम्रो स्वास्थ्यका लागि लाभदायक छ। चिकित्सकहरूका अनुसार केफटिन हाम्रो स्वास्थ्यका लागि लाभदायक हुन्छ। केफटिनमा भएको एन्टी अक्सिडेन्टले डायविटिजको खतरालाई कम गर्छ। यसले लिभर र आमाशयमा हुने गम्भीर रोगबाट पनि जोगाउँछ। कफी सेवनले पुरुषको तुलनामा महिलालाई बढी फाइदा गर्छ। हालै गरिएको एक शोधअनुसार दिनमा तीन-चार कप कफी पिउने महिलाको स्मरण शक्ति तुलनात्मक रूपले कफी नपिउने महिलाको भन्दा राम्रो हुन्छ। यति मात्र होइन कफीले हृदयाघात एवं कोलोन क्यान्सरको खतरा पनि कम गर्छ।
चकलेट : डार्क चकलेट स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक छ। चकलेटमा फ्लावनोल र प्रोसाइनिडिन्स नामक एन्टी अक्सिडेन्ट हुन्छ। यसले मुटु र रक्तबाहिकाको रक्षा गर्छ र विशेष प्रकारको क्यान्सर हुन दिँदैन। यसबाहेक यसले डिमेन्टिया -मस्तिष्क रोग) बाट पनि रक्षा गर्छ।
क्रोध : भनिन्छ क्रोध ठीक होइन। अत: क्रोधलाई दबाएर राख्नुपर्छ। यद्यपि क्रोधलाई शरीरभित्र दबाएर राख्नु स्वास्थ्यका दृष्टिले राम्रो होइन। विशेष कारणवश उत्पन्न क्रोध शरीर भित्रै रहे ब्लडप्रेसर बढ्छ। आफूभित्र क्रोध दबाएर राख्दा उसले आफ्नो स्वभाव बदल्नुपर्छ। हालै गरिएको शोधका अनुसार मनको द्वेष निकालेर फाले मानिस बढी संयमित हुन्छ र उसले आशावादी जीवन बिताउन सक्छ। शोधअनुसार मनको रिस निकाल्नु रिस दबाउनु र लामो समयसम्म पाल्नुभन्दा राम्रो हो। धेरै समयसम्म क्रोधित रहनाले हाई ब्लडप्रेसर, अनिद्रा, फोक्सो तथा मुटुको समस्या हुने खतरा बढ्छ।
यौन : हाम्रो समाजमा यौनलाई मात्र आनन्द र मस्तीसित जोडेर हेरिन्छ। यौन स्वास्थ्यका लागि कति फाइदाजनक छ, यस विषयमा कमै चर्चा गरिन्छ। यौनले शारीरिक सन्तुष्टि प्रदान मात्र गर्दैन, यसले कतिपय शारीरिक फाइदा पनि प्रदान गर्छ। वैज्ञानिकहरूका अनुसार सुखी वैवाहिक जीवन बिताउनेहरूको आयु लामो हुन्छ। तिनलाई क्यान्सर, हृदयसम्बन्धी रोग आदि हुने खतरा कम हुन्छ। यौनले शरीरमा अक्सिटोसिनको मात्रा बढाउँछ, यसबाट आराम र शान्ति प्राप्त हुन्छ। जो सातामा दुई-तीन पटक यौन क्रियामा संलग्न रहन्छन्, तिनलाई हृदय रोगको खतरा अरूलाई भन्दा ५० प्रतिशत कम हुन्छ।
आलस्य : हालै गरिएको एक अनुसन्धानअनुसार आरामदायक दैनिकी निर्वाह गर्ने व्यक्तिले स्वस्थ जीवन बिताउँछन्। पूर्ण निद्रा, आराम, मन मुताविक काम र कुनै प्रकारको चिन्ता नहुनु स्वस्थ जीवनका लागि आवश्यक छन्। निद्राले स्ट्रेसलाई कम गर्छ। त्यसैले ८ घन्टाको निद्रा अत्यावश्यक मानिन्छ। यसले डायविटिज, हाई ब्लडप्रेसर, मोटोपन, हृदयसम्बन्धी रोग आदिको खतरा कम गर्छ। आराम गर्नाले तनाव कम हुन्छ र डिप्रेसन हुँदैन।
छेडछाड र मस्ती : फ्लर्टिङ र मस्ती गरेर पनि स्वस्थ रहन सकिन्छ। यद्यपि फ्लर्टिङ हल्काफुल्का हुनुपर्छ। ख्यालटट्टा सीमित हुनुपर्छ। ख्यालठट्टा एवं मस्ती गर्नाले स्ट्रेस कम हुन्छ र मस्तिष्कले पोजेटिभ ढंगले काम गर्न थाल्छ। फ्लर्टिङ मानसिक र शारीरिक रूपमा स्वस्थ महसुस गर्ने एउटा उपाय हो। हालै गरिएको अनुसन्धानमा ८५ प्रतिशत मानिसले फ्लर्टिङ अर्थात् ख्यालठट्टा गर्दा आफू योङ र सेक्सी महसुस गरेको बताए। त्यसैगरी ३६ दशमलव ५ प्रतिशतले फ्लर्टिङबाट हल्का महसुस गरेको जिकिर गरे।
रुवाइ : धेरै रुनुलाई राम्रो मानिदैन। यद्यपि आँसुले मानसिक तनाव कम गर्छ र शरीरबाट टक्सिन बाहिर निकाल्न सहयोग गर्छ। मानिसहरू रोएर आफ्नो दु:ख व्यक्त गर्छन् र शारीरिक एवं मानसिक रूपबाट बढी स्वस्थ हुन्छन्। हाँस्दा जस्तै रुँदा पनि तनाव कम हुन्छ। रुँदा मस्तिष्कको पीडा कम गर्ने इन्जाइम स्राव हुन्छ। अत: रोएर आफ्नो दु:ख-पीडा कम गर्नु राम्रै हो।
रेड वाइन : रेड वाइन स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुन्छ। रेड वाइनमा क्यान्सर प्रतिरोधी क्षमता हुन्छ र त्यसले हृदयको धमनीको रक्षा गर्छ। रेड वाइन अंगुरबाट बनाइन्छ र अंगुरमा बाहिरी मात्रामा रेस्वराट्रल र एन्थेसियानिस नामक दुई प्रकारका एन्टी अक्सिडेन्ट पाइन्छन्, जसले हृदयको रक्षा गर्छन्। यसबाहेक रेड वाइनले रेस्वाट्रल, अल्जाइमर तथा गिजाको पीडाबाट पनि रक्षा गर्छ। एक शोधअनुसार जसले तीन ग्लास रेड वाइन सेवन गर्छन् तिनलाई अरूको तुलनामा कोलोन क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ। यसबाहेक रेड वाइनमा पाइने एन्टी अक्सिडेन्टले रगतमा चिनीको मात्रालाई सन्तुलित राख्छ। ह्वाइट वाइनमा पाइने एन्टी अक्सिडेन्टले पनि हृदयाघातको खतरा कम गर्छ।
अनेकौं शोधअनुसार नराम्रा मानिएका केही कुरा स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक पनि हुन्छन्।
घिउ : स्वास्थ्यप्रति सजग आधुनिक मानिसहरू घिउलाई विष सरह मान्छन् र बोसो बढाउने तत्वको दर्जा दिएर त्यसलाई नकार्छन्। यसो गर्नु राम्रो होइन। आयुर्वेदमा घिउलाई अमृतको दर्जा दिइएको छ। घिउ मात्र फ्याट होइन। पानी निकालिएको बटर मिल्क भएकाले पचाउन सजिलो छ। यसबाहेक घिउमा एन्टी बीटा कोरोटिन र भिटामिन 'इ' पाइन्छ जसले शरीरलाई फ्री रेडिकल्ससित लड्ने शक्ति प्रदान गर्छ। घिउले मस्तिष्कको विकासमा सहायक भूमिका खेल्नुका साथै पेटको भ्युस लाइनिङलाई ठीक राख्छ। यसले एसिड एल्कालाइन्को सन्तुलन कायम गर्छ। यसको फाइदा तब मात्र प्राप्त हुन्छ जब यसलाई आगोमा पकाइँदैन त्यसकारण घिउलाई धूवाँ निस्कने गरी पकाउनु हुँदैन।
ब्याक्टेरिया : प्राय: ब्याक्टेरियालाई बिरामी र फोहोरसित जोडेर हेरिन्छ तर यो सोच पूर्णरूपले ठीक होइन। हालै गरिएको शोधबाट के सिद्ध भएको छ भने कतिपय ब्याक्टेरियाबाट स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ। वैज्ञानिकहरूका अनुसार प्रोबायोटिक र पि्रबायोटिक ब्याक्टेरियाको सेवनले कोलोन क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ। यसले व्यक्तिको इम्युनसिस्टम र पाचन प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ। केही शोधकर्ताका अनुसार ब्याक्टेरियायुक्त खाना सेवन गर्नाले मोटाबोलिक तथा इम्युनसम्बन्धी समस्या हुँदैन। एन्टिबायोटिक औषधि खाएपछि यसको सेवन गर्नाले डायरिया हुने खतरा कम हुन्छ।
कफी : सामान्यतया कफी स्वास्थ्यका लागि हानिकारक मानिन्छ। यस्तो सोच पनि पूर्णरूपमा सही होइन। वास्तवमा कफी हाम्रो स्वास्थ्यका लागि लाभदायक छ। चिकित्सकहरूका अनुसार केफटिन हाम्रो स्वास्थ्यका लागि लाभदायक हुन्छ। केफटिनमा भएको एन्टी अक्सिडेन्टले डायविटिजको खतरालाई कम गर्छ। यसले लिभर र आमाशयमा हुने गम्भीर रोगबाट पनि जोगाउँछ। कफी सेवनले पुरुषको तुलनामा महिलालाई बढी फाइदा गर्छ। हालै गरिएको एक शोधअनुसार दिनमा तीन-चार कप कफी पिउने महिलाको स्मरण शक्ति तुलनात्मक रूपले कफी नपिउने महिलाको भन्दा राम्रो हुन्छ। यति मात्र होइन कफीले हृदयाघात एवं कोलोन क्यान्सरको खतरा पनि कम गर्छ।
चकलेट : डार्क चकलेट स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक छ। चकलेटमा फ्लावनोल र प्रोसाइनिडिन्स नामक एन्टी अक्सिडेन्ट हुन्छ। यसले मुटु र रक्तबाहिकाको रक्षा गर्छ र विशेष प्रकारको क्यान्सर हुन दिँदैन। यसबाहेक यसले डिमेन्टिया -मस्तिष्क रोग) बाट पनि रक्षा गर्छ।
क्रोध : भनिन्छ क्रोध ठीक होइन। अत: क्रोधलाई दबाएर राख्नुपर्छ। यद्यपि क्रोधलाई शरीरभित्र दबाएर राख्नु स्वास्थ्यका दृष्टिले राम्रो होइन। विशेष कारणवश उत्पन्न क्रोध शरीर भित्रै रहे ब्लडप्रेसर बढ्छ। आफूभित्र क्रोध दबाएर राख्दा उसले आफ्नो स्वभाव बदल्नुपर्छ। हालै गरिएको शोधका अनुसार मनको द्वेष निकालेर फाले मानिस बढी संयमित हुन्छ र उसले आशावादी जीवन बिताउन सक्छ। शोधअनुसार मनको रिस निकाल्नु रिस दबाउनु र लामो समयसम्म पाल्नुभन्दा राम्रो हो। धेरै समयसम्म क्रोधित रहनाले हाई ब्लडप्रेसर, अनिद्रा, फोक्सो तथा मुटुको समस्या हुने खतरा बढ्छ।
यौन : हाम्रो समाजमा यौनलाई मात्र आनन्द र मस्तीसित जोडेर हेरिन्छ। यौन स्वास्थ्यका लागि कति फाइदाजनक छ, यस विषयमा कमै चर्चा गरिन्छ। यौनले शारीरिक सन्तुष्टि प्रदान मात्र गर्दैन, यसले कतिपय शारीरिक फाइदा पनि प्रदान गर्छ। वैज्ञानिकहरूका अनुसार सुखी वैवाहिक जीवन बिताउनेहरूको आयु लामो हुन्छ। तिनलाई क्यान्सर, हृदयसम्बन्धी रोग आदि हुने खतरा कम हुन्छ। यौनले शरीरमा अक्सिटोसिनको मात्रा बढाउँछ, यसबाट आराम र शान्ति प्राप्त हुन्छ। जो सातामा दुई-तीन पटक यौन क्रियामा संलग्न रहन्छन्, तिनलाई हृदय रोगको खतरा अरूलाई भन्दा ५० प्रतिशत कम हुन्छ।
आलस्य : हालै गरिएको एक अनुसन्धानअनुसार आरामदायक दैनिकी निर्वाह गर्ने व्यक्तिले स्वस्थ जीवन बिताउँछन्। पूर्ण निद्रा, आराम, मन मुताविक काम र कुनै प्रकारको चिन्ता नहुनु स्वस्थ जीवनका लागि आवश्यक छन्। निद्राले स्ट्रेसलाई कम गर्छ। त्यसैले ८ घन्टाको निद्रा अत्यावश्यक मानिन्छ। यसले डायविटिज, हाई ब्लडप्रेसर, मोटोपन, हृदयसम्बन्धी रोग आदिको खतरा कम गर्छ। आराम गर्नाले तनाव कम हुन्छ र डिप्रेसन हुँदैन।
छेडछाड र मस्ती : फ्लर्टिङ र मस्ती गरेर पनि स्वस्थ रहन सकिन्छ। यद्यपि फ्लर्टिङ हल्काफुल्का हुनुपर्छ। ख्यालटट्टा सीमित हुनुपर्छ। ख्यालठट्टा एवं मस्ती गर्नाले स्ट्रेस कम हुन्छ र मस्तिष्कले पोजेटिभ ढंगले काम गर्न थाल्छ। फ्लर्टिङ मानसिक र शारीरिक रूपमा स्वस्थ महसुस गर्ने एउटा उपाय हो। हालै गरिएको अनुसन्धानमा ८५ प्रतिशत मानिसले फ्लर्टिङ अर्थात् ख्यालठट्टा गर्दा आफू योङ र सेक्सी महसुस गरेको बताए। त्यसैगरी ३६ दशमलव ५ प्रतिशतले फ्लर्टिङबाट हल्का महसुस गरेको जिकिर गरे।
रुवाइ : धेरै रुनुलाई राम्रो मानिदैन। यद्यपि आँसुले मानसिक तनाव कम गर्छ र शरीरबाट टक्सिन बाहिर निकाल्न सहयोग गर्छ। मानिसहरू रोएर आफ्नो दु:ख व्यक्त गर्छन् र शारीरिक एवं मानसिक रूपबाट बढी स्वस्थ हुन्छन्। हाँस्दा जस्तै रुँदा पनि तनाव कम हुन्छ। रुँदा मस्तिष्कको पीडा कम गर्ने इन्जाइम स्राव हुन्छ। अत: रोएर आफ्नो दु:ख-पीडा कम गर्नु राम्रै हो।
रेड वाइन : रेड वाइन स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुन्छ। रेड वाइनमा क्यान्सर प्रतिरोधी क्षमता हुन्छ र त्यसले हृदयको धमनीको रक्षा गर्छ। रेड वाइन अंगुरबाट बनाइन्छ र अंगुरमा बाहिरी मात्रामा रेस्वराट्रल र एन्थेसियानिस नामक दुई प्रकारका एन्टी अक्सिडेन्ट पाइन्छन्, जसले हृदयको रक्षा गर्छन्। यसबाहेक रेड वाइनले रेस्वाट्रल, अल्जाइमर तथा गिजाको पीडाबाट पनि रक्षा गर्छ। एक शोधअनुसार जसले तीन ग्लास रेड वाइन सेवन गर्छन् तिनलाई अरूको तुलनामा कोलोन क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ। यसबाहेक रेड वाइनमा पाइने एन्टी अक्सिडेन्टले रगतमा चिनीको मात्रालाई सन्तुलित राख्छ। ह्वाइट वाइनमा पाइने एन्टी अक्सिडेन्टले पनि हृदयाघातको खतरा कम गर्छ।
साभार :नारी साप्ताहिक